Alimenty od dziadków dziecka to temat który staram się poruszyć w niniejszym artykule. W praktyce niekiedy mamy do czynienia z sytuacją szczególną gdy dziecko nie jest w stanie uzyskać alimentów od zobowiązanych do alimentacji w pierwszej kolejności tj. matki czy ojca. W takie sytuacji możliwe jest wystąpienie do sądu o zobowiązanie do płacenia alimentów dziadków dziecka i to bądź tych ze strony matki bądź ze strony ojca.
W pierwszej kolejności do alimentacji dzieci nieutrzymujących się jeszcze samodzielnie zobowiązani są oboje rodzice. W sytuacji, gdy jedno z rodziców nie wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego, obowiązek zaspokojenia jego usprawiedliwionych potrzeb obciąża w pierwszej kolejności drugiego z rodziców, gdy ma on możliwość realizacji tego obowiązku. Dopiero gdyby żadne z rodziców nie było w stanie wypełnić swego obowiązku alimentacyjnego, wejdzie w grę posiłkowy obowiązek krewnego dalszego, np. dziadków.
Alimenty od dziadków warunki
Warunkiem powstania obowiązku alimentacyjnego po stronie dziadków jest pozostawanie przez dziecko w niedostatku. Pojęcie to odnosi się do takiego stanu, gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania lub określa taką sytuację materialną osoby uprawnionej, gdy nie może ona w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Zakres obowiązku alimentacyjnego dziadków limitowany jest ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi.
Stąd też takie alimenty są możliwe. Jest to jednak sytuacja nietypowa wymagająca przeprowadzenia sprawy sądowej przeciwko dziadkom dziecka i udowodnienia w procesie zarówno: braku możliwości zaspokojenia potrzeb przez dziecko jego niedostatku a także wysokości alimentów z uwzględnieniem potrzeb dziecka i możliwości zarobkowych i majątkowych dziadków
Obowiązek alimentacyjny dziadków i alimenty od dziadków, tj. osób zobowiązanych w dalszej kolejności, względem wnuków, powstaje dopiero wtedy, gdy zajdzie jedna z trzech alternatywnych przesłanek określonych w przepisie art. 132 kro, a mianowicie: 1) gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności (np. nie żyje, zaginęła) albo 2) gdy osoba ta istnieje, ale nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub 3) gdy uzyskanie od takiej osoby na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. Sąd Najwyższy wskazuje nadto, iż „obowiązek alimentacyjny dalszego krewnego może powstać także wtedy, gdy bliższy krewny mimo posiadania możliwości wypełniania tego obowiązku, nie wywiązuje się ze swoich obowiązków” (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1962 r. 2 CR 167/62, OSNCP 1963, nr 4, poz. 91).
Alimenty od dziadków w orzecznictwie sadów
W praktyce, obowiązek dostarczania dziecku alimentów przez osoby zobowiązane w dalszej kolejności powstaje najczęściej w sytuacji, gdy rodzic(e) dziecka uchyla(ją) się od tego obowiązku względem dziecka, w związku z czym z mocy art. 132 kro aktualizuje się obowiązek alimentacyjny dziadków. Kwota alimentów należnych dziecku od dziadków, zależy jednak, w myśl art. 135 § 1 kro, od usprawiedliwionych potrzeb dzieci oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. O ile więc dziadkowie mają możliwości majątkowe lub zarobkowe, zaś wnuki – niezaspokojone usprawiedliwione potrzeby, w opisanej powyżej sytuacji dziadkowie zobowiązani są dostarczać dzieciom środki utrzymania.
Samo spełnienie przesłanek z art. 135 § 1 kro jest jednak niewystarczające, albowiem uprawniony musi wykazać, że pozostaje w niedostatku. Poza wypadkiem określonym w art. 133 § 1 kro, uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest bowiem tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (art. 133 § 2 kro). Jak wskazuje analiza orzecznictwa, w sytuacji, gdy w grę wchodzi subsydiarny obowiązek dalszych krewnych, a w szczególności dziadków (art. 128 i 129 kro) uprawniony musi wykazać istnienie po jego stronie niedostatku (uchwała SN z 1982.01.08, III CZP 58/81, OSNC 1982/5-6/70; wyrok SN z 1974.04.22, III CRN 66/74, LEX nr 7468).
Przesłanka ta odnosi się do obowiązku rodziców względem ich dziecka, które już zostało należycie przygotowane do rozpoczęcia samodzielnej działalności zawodowej i zarobkowej, a także do obowiązku dalszych wstępnych względem zstępnych, np. do obowiązku dziadków względem wnuków, choćby ci wnukowie nie byli jeszcze przygotowani do rozpoczęcia samodzielnej działalności zawodowej i zarobkowej oraz do wszelkich obowiązków alimentacyjnych zstępnych względem wstępnych (por. uchwała SN z 1982.01.08, III CZP 58/81, OSNC 1982/5-6/70; wyrok SN z 1974.04.22, III CRN 66/74, LEX nr 7468).
W świetle orzecznictwa, pojęcie „niedostatku” z art. 133 § 2 kro obejmuje zarówno wypadki, gdy uprawniony do alimentacji nie ma żadnych środków utrzymania, jak również taką sytuację materialną, w której osoby uprawnione nie mogą lub nie potrafią samodzielnie w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego w zakresie utrzymania i wychowania (wyrok SN z 1974.02.20, III CRN 388/73, OSNC 1975/2/29). Jednocześnie jednak należy zauważyć, że popadnięcie w niedostatek pozwala żądać alimentów jedynie wówczas, gdy nie stało się to umyślnie lub też gdy nie jest ono efektem hulaszczego trybu życia. W przeciwnym razie żądanie alimentów może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 kc) [wyrok SN z 1974.04.22, III CRN 66/74, LEX nr 7468].
W odróżnieniu od tej ogólnej przesłanki obowiązku alimentacyjnego, przesłanką obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, a nie posiada majątku przynoszącego dochód, jest w zasadzie, zgodnie z art. 133 § 1 kro, sama niezdolność tego dziecka do samodzielnego utrzymania, a więc także wtedy, gdy nie znajduje się ono w niedostatku. W konsekwencji obowiązek rodziców dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania istnieje już od chwili jego urodzenia, podczas gdy obowiązek alimentacyjny innych krewnych konkretyzuje się z chwilą, kiedy uprawniony znajdzie się w niedostatku. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że w wypadku, gdy jedno z rodziców nie żyje albo nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi alimentacyjnemu, obowiązek alimentacyjny „przechodzi” w całości na drugie z rodziców. Dopiero wtedy, gdy także ów drugi rodzic nie może wypełnić obowiązku alimentacyjnego, powstaje – stosownie do dyspozycji art. 132 kro – obowiązek alimentacyjny zobowiązanych w dalszej kolejności dziadków uprawnionego do świadczeń alimentacyjnych (orzeczenie SN z dnia 16.03.1967 r. , OSN CP 1967, poz. 168).
Chcesz wiedzieć czy Ty możesz się dla dziecka starać o alimenty od jego dziadków? Ile takie alimenty będą wynosić? Nie wiesz jak napisać pozew o alimenty od dziadków? Skontaktuj się z Kancelarią.