Ustanowienie rozdzielności majątkowej

W czasie trwania małżeństwa małżonkowie pozostają w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej o ile przed zawarciem związku nie postanowili inaczej. Wspólność majątkowa małżeńska może być zniesiona za zgodą obu stron w drodze aktu notarialnego przed notariuszem, zaś w braku porozumienia można wystąpić do sądu o ustanowienie ustroju rozdzielności majątkowej.

Ważne! W wyniku orzeczenia rozwodu lub separacji „automatycznie” upada ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej i strony są ustroju rozdzielności majątkowej

Wniosek o ustanowienie rozdzielności majątkowej

Sprawę wszczyna wniosek złożony do właściwego sądu. Na wniosek małżonka, sąd może ustanowić rozdzielność majątkową bez zgody drugiego z małżonków. Nazywa się to “przymusowym ustrojem majątkowym”. Podstawą prawną jest art. 52 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Czy samemu można ustanowić rozdzielność majątkową?

Nie. Wymaga to orzeczenia sądu albo zgody drugiego małżonka.

Jak szybko ustanowić rozdzielność majątkową?

Można to zrobić na zgodny wniosek u notariusza w drodze aktu notarialnego Bez zgody drugiego małżonka jedynym wyjściem jest złożenie wniosku do sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Inne wyjście, choć daleko idące to wystąpienie o rozwód lub separację o ile istnieją podstawy do orzeczenia rozwodu.

Jaki są skutki rozdzielności majątkowej?

W wyniku rozdzielności majątkowej każdy z małżonków posiada odrębny majątek może rozporządzać nim samodzielnie, a rzeczy (nieruchomości, ruchomości itp.) nabyte w trakcie małżeństwa przez małżonków nie wchodzą już do majątku wspólnego i nie podlegają podziałowi.

Rozdzielność majątkowa z mocą wsteczną

W wyjątkowych sytuacjach można żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Jako przykład wskazać można wynikającą z orzecznictwa sytuację gdzie sąd orzekł rozdzielność z mocą wsteczną. Sąd uznał, że : „długotrwałe zaniedbywanie obowiązków rodzinnych prowadzące do nieprzyczyniania się do powstania majątku wspólnego lub marnotrawienia tego majątku również stanowić może podstawę orzeczenia rozdzielności majątkowej z datą poprzedzającą wytoczenie powództwa”

Procedura rozdzielności majątkowej z mocą wsteczną

W tym celu należy złożyć pozew do sądu. Pozew podlega opłacie w kwocie 200 zł (stan na 2023 r.) W pozwie należy wskazać datę od której ma być orzeczona rozdzielność a także wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Sąd orzeka w drodze wyroku po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i oceny czy takie żądanie jest zasadne.

Sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej

Czym jest władza rodzicielska?

Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Władza rodzicielska rodzica nad dzieckiem trwa od jego narodzin do uzyskania pełnoletności chyba, że zakończy się wcześniej

Ograniczenie władzy rodzicielskiej

Ograniczenie opieki rodzicielskiej wynika z sytuacji gdy istnieją poważne i obiektywne przeszkody utrudniające lub wręcz uniemożliwiające prawidłowe wykonywanie praw rodzicielskich. Może to dotyczyć obojga rodziców lub jednego z nich. Nie zawsze takie ograniczenie musi wynikać z winy rodzica.

Przyczyny ograniczenia władzy rodzicielskiej:

• zawinione zagrażaniu przez rodzica dobru lub bezpieczeństwu dziecka,

• konieczność ograniczenia władzy wynikając z rozwodu rodziców dziecka (nie zawiniona sytuacja)

Władza rodzicielska może być ograniczona wyłącznie na mocy orzeczenia sądu zarówno z urzędu gdy sam sąd wszczyna taka sprawę jak też na wniosek drugiego rodzica.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej – odebranie dziecka

O pozbawieniu opieki rodzicielskiej decyduje sąd, kierując się dobrem dziecka. Może dotyczyć jednego lub obojga rodziców. Orzeczenie takie wydaje sąd w ostateczności, gdy inne środki ochrony dziecka nie przyniosły pożądanego rezultatu.

Podstawy pozbawienia władzy rodzicielskiej:

• rodzic lub oboje rodziców rażąco zaniedbują dobro dziecka – przykłady: głodzenie dziecka, uporczywe niepłacenie alimentów,

• rodzic lub oboje rodziców nadużywają swojej władzy rodzicielskiej – przykład: biją dziecko, stosują wobec niego przemoc fizyczną lub psychiczną,

• władza rodzicielska nie może być trwale wykonywana przez jednego lub oboje rodziców – przykład pobyt ojca dziecka w więzieniu, porzucenie dziecka, trwała choroba rodzica która uniemożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej (np. choroba psychiczna)

Pozbawienie władzy rodzicielskiej oznacza, że osoba jej pozbawiona nie ma prawa do decydowania o sprawach dziecka np. jego edukacji (do jakiej szkoły uczęszcza dziecko) sposobie jego leczenia itp. Nadal może on spotykać się z dzieckiem o ile sąd takich kontaktów nie zakaże.

Czy pozbawienie władzy rodzicielskiej uchyla alimenty na dziecko?

Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie uchyla obowiązku płacenia alimentów na dziecko.

Przywrócenie władzy rodzicielskiej

Ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej nie ma charakteru trwałego. Władza rodzicielska może zostać przywrócona na mocy orzeczenia sądu.

Zezwolenie na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka

Reguła jest, że w sprawach dotyczących zarządu majątkiem dziecka rodzice powinni współdziałać. Jednakże są sytuację kiedy niezbędne jest uzyskanie zgody sądu na dokonanie przez rodziców czynności która w braku takiej zgody mogłaby doprowadzić do pokrzywdzenia interesów majątkowych dziecka.

Taką czynności która wymaga zgody sądu jest zbycie nieruchomości należącej do majątku dziecka.

Przykład: dziecko w wieku 12 lat nabywa w drodze dziedziczenia testamentowego mieszkanie po swoich dziadkach którego staje się jedynym właścicielem. Rodzice postanawiają zbyć to mieszkanie a środki z tego tytułu przeznaczyć na rozwój dziecka. Do zbycia mieszkania u notariusza konieczne będzie zgoda sądu rodzinnego na sprzedaż tej nieruchomości.

Zgodę taką wyraża sąd rodzinny w oparciu o wniosek złożony przez rodziców dziecka.

Wniosek podlega opłacie w kwocie 100 zł (stan na 2023 r.)

We wniosku należy podać okoliczności uzasadniające wniosek i przemawiające za zezwoleniem.

Sąd wydaje zezwolenie bądź odmawia zezwolenia po przeprowadzeniu rozprawy i wysłuchaniu obojga rodziców dziecka.

Sprawy o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny

Zasadą prawa rodzinnego jest, że oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli tak wynika z art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Pomiędzy małżonkami na podstawie tego przepisu istnieje obowiązek alimentacyjny o charakterze bezwzględnym i nie uchyla go zdolność małżonka do samodzielnego utrzymania się z pracy zarobkowej lub prowadzonej działalności gospodarczej.

Powództwo o zaspokojenie potrzeb rodziny jest odpowiednikiem powództwa alimentacyjnego każdego z członków rodziny, z zastrzeżeniem, że obejmuje ono wszystkich członków rodziny małżonka będącego pozwanym w tej sprawie, nie wyłączając pełnoletnich dzieci, o ile zamieszkują one we wspólnym gospodarstwie domowym z małżonkiem wytaczającym powództwo o zaspokojenie potrzeb rodziny (więcej w tej tematyce tutaj)

W praktyce Kancelarii często spotykam się z sytuacją gdy małżonkowie żyją osobno ale z różnych powodów nie decydują się bądź na złożenie sprawy o rozwód (więcej o ofercie rozwodów Kancelarii znajdziesz tutaj) czy separację. W takiej sytuacji osoba która nie zaspokaja potrzeb rodziny np. nie dostarczając środków utrzymania dla dzieci stron, nie przyczyniając się do opłaty za utrzymanie wspólnej nieruchomości itp. może zostać pozwana o zaspokojenie potrzeb rodziny do sądu.

Roszczenie to jest zbliżone do roszczenia o zapłatę alimentów ale ma charakter szerszy i może w konsekwencji prowadzić do uzyskania większej kwoty potrzebnej na zaspokojenie potrzeb rodziny tj. na opłacenie utrzymania dzieci ale również kosztów jakie ponosi rodzina i to niezależnie od faktu, że małżonkowie nie mieszkają.

Powództwo o zaspokojenie potrzeb rodziny powinno zostać wytoczone do Sądu Rejonowego właściwego miejscowo według miejsca zamieszkania pozwanego małżonka, dopuszczalne jest też wytoczenie go do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania powoda, czyli małżonka dochodzącego roszczenia.

Pozew taki powinien spełniać warunki pisma procesowego oraz zawierać poprawnie sformułowane żądanie w tym kwoty jaką domagamy się aby sąd zasądził. W takiej sprawie uzasadniony będzie również wniosek o zabezpieczenie roszczenie na czas trwania postępowania.

Szukasz adwokata od prawa rodzinnego? Potrzebujesz pomocy prawnej skontaktuj się z Kancelarią w sprawach rodzinnych. Adwokat sprawy rodzinne.

Rozwody 

Oferta Kancelarii kliknij tutaj